مراقبت های قبل و بعد از عمل
مراقبت های قبل از عمل :
هنگامی که به شما اطلاع داده می شود که نیاز به عمل قلب دارید كمي دچار ناراحتی و اضطراب اولیه می شوید که کاملاً طبیعی است ولی به یاد داشته باشید که این پیشنهاد در جهت خیر و صلاح و افزایش سلامتی و طول عمر شما می باشد و مطمئن باشید با پیشرفت های اخیر در زمینه های بیهوشی و مراقبت های آن و نیز تکنیک های جراحی شما این مرحله را با کمترین عارضه پشت سر خواهید گذاشت و لذا با توکل به خدا و حفظ آرامش و اعتماد به پزشک خود درمان خود را ادامه دهید.1-قبل از بستری شدن در بیمارستان موهای سر و بدن خود را کوتاه کنید.2-سعی کنید یک ویزیت دندانپزشکی داشته باشید تا در صورت هرگونه جرم یا عفونت درمان کنید زیرا دهان منشاء بسیاری از عفونت هاست که می تواند بعد از عمل منشاء عفونت ها در محل زخم و یا وریدها باشد.3-سیگار را قطع کنید خصوصاً زمانی که عمل شما اورژانس نباشدو فرصت کافی داشته باشید این کار باعث می شود تا عوارض ریوی بعد از عمل کاهش یافته و سیر بهبودی بهتری داشته باشید.4-در صورتی که چاق هستید کنترل وزون و چاقی فرصت کافی برای عمل داشته باشید. کم کردن وزن تأثیر مهمی در کم کردن عوارض بعد از عمل دارد البته بر عکس در بیمارانی که خیلی لاغر هستند خصوصاً بیماران دریچه ای توصیه به مصرف بیشتر مواد پروتئین می شود تا عضلات قفسه سینه تقویت شود.5-تمام داروهای مصرفی که قبل عمل مصرف می کردید را به بیمارستان آورده و به پزشک خود نشان دهید.6-شب قبل از عمل با صابون های ضدباکتری تمام بدن خود را در حمام بشوئید.7-تمام مواد آرایش و پولیش ناخن را پاک کنید.8-تمام زیورآلات و ساعت باید از بدن خارج شود.9-اگر قبل از عمل احساس گلودرد، آبریزش بینی، تب و کلاً علائم سرماخوردگی دارید به پزشک اطلاع دهید.10-شما می توانید تا ساعت 12 شب قبل از عمل هر نوع غذایی که خواستید مصرف کنید ولی بعد از آن باید ناشتا باشید.11-شب قبل از عمل و صبح روز عمل از دهان شویه استفاده کنید و مسواک بزنید.
مراقبت های بعد از عمل :
اشتها:
بعد از عمل تا چند روزی ممکن است اشتهای شما کاهش یابد و احساس تلخی در دهان داشته باشید ولی شما باید بهر صورت رژیم مناسب و کافی را برای بهبود هرچه سریع تر دریافت کنید.
رژیم غذایی:
مصرف چربی را در رژیم غذایی محدود کنید و بهتر است کل چربی که در پخت و پز روزانه استفاده می کنید حداکثر 6 قاشق چایخوری باشد و بهتر است از روغن های کاندلا، کنجد، زیتون و هسته انگور استفاده کنید و تا حد امکان از مصرف روغن حیوانی، روغن نباتی و کره پرهیز نمایید. بهتر است مواد غذایی را آب پز یا کباب کنید و از سرخ کردن آنها اجتناب کنید. روزانه مقادير زیادی سبزیجات و میوه های تازه مصرف کنید. سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، اسفناج، کاهو، هویج، کدوحلوایی مناسبترند.
مصرف نان غلات کامل، حبوبات، برنج قهوه ای و جو و مغزها مثل گردو، فندق، پسته. البته به صورت خام مفید است و مصرف نان سفید، برنج سفید، شیرینی را کاهش دهید.
شما می توانید محصولات لبنی کم چرب مانند شیر و خامه 1%، ماست و پنیر کم چرب مصرف کنید. مصرف گوشت قرمز را به حداکثر هفته ای 2 بار کاهش دهید ولی شما می توانید بجای آن از گوشت سفید مانند مرغ (البته بدون پوست)، ماهی، میگو، بلدرچین، شترمرغ، استفاده کنید. مصرف ماهی حداقل 2 بار در هفته مخصوصاً ماهی های چرب مانند قزل آلا بسیار مفید است چون حاوی مقادیر زیادی امگا 3 می باشد که می تواند کلسترول خون شما را کاهش دهد.
از آنجایی که اکثر بیماران بعد از عمل بی اشتها هستند و نیز مشکلات گوارشی دارند بهتر است بجای مصرف 3 وعده غذایی، غذاها را به حجم های کمتر تقسیم کرده و 5 تا 6 وعده مصرف کنید.
مصرف نمک را به حداکثر روزانه یک قاشق چايخوری محدود کنید.
مصرف کافئین را به دو فنجان در روز محدود کنید.
فعالیت جنسی
بهترین زمان برای شروع فعالیت جنسی وقتی است که شما احساس راحتی و عاری از استرس دارید. هنگامی که شما قادر باشید حدود 600 متر بدون توقف راه بروید یا از پله ها براحتی بالا بروید، قلب شما تحمل انرژی صرف شده در طی مقاربت را دارد که معمولاً این حالت حدود 3 تا 4 هفته بعد از عمل است. مشکلات جنسی شایع بعد از عمل عبارتند از : استرس از شروع مقاربت، عدم علاقه به فعالیت جنسی و عدم نعوظ که معمولاً اینها بخاطر استرس و اضطراب یا مصرف داروها می باشد و اکثراً ظرف چند هفته بهبود می یابد ولی در صورت ادامه می توانید از مشاوره های ما در این زمینه راهنمایی بگیرید.
هنگام فعالیت جنسی از موقعیت هایی که باعث فشار روی قفسه سینه شما می شود اجتناب کنید.
مراقبت از زخم
– بعد از دو روز پانسمان نیاز نیست مگر اینکه خونریزی وجود داشته باشد.
– خارش، سوزش و بی حسی در مسیر زخم طبیعی است.
– دوش مختصر از روز سوم مجاز است و با استفاده از صابون ضد باکتری یا شامپو بچه به آرامی و با دست محل زخم را تمیز کنید تا دلمه ها از بین برود.
– استفاده از روغنها، کرم، پماد و پودر و یا دود مواد مخدر بر روی زخم اصلاً توصیه نمی شود.
فعالیت
احساس خستگی و ضعف بعد از جراحی کاملاً طبیعی است. فعالیت خود را از پیاده روی حدود 20 دقیقه آغاز کنید و به تدریج تا یک ساعت افزایش دهید و به تدریج 2 تا 3 بار در روز اینکار را انجام دهید.
شما می توانید فعالیت های ساده روزانه مثل خرید را انجام دهید ولی فعالیت های سنگین تر مثل جاروزدن، زمین شویی، بلندکردن اجسام سنگین تر از 5 کیلوگرم، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین و کارهای کشاورزی در 3 ماه اول برای شما ممنوع است و بعد از آن باید جراح به شما اجازه دهد.
مصرف مشروبات الکلی
باید پرهیز شود زیرا باعث کاهش جذب کلسیم و افزایش آسیب به کبد می شود و همچنین می تواند با مصرف بعضی داروها تداخل ایجاد کند.
خواب
اکثر بیماران بعد از عمل دچار کاهش خواب می شوند و گاهی از کابوس های شبانه رنج می برند که معمولاً ناشی از استرس عمل جراحی و دردهای محل عمل می باشد. برای رفع آن بهتر است در اواخر بعد از ظهر و عصر نخوابید و با نظر پزشک از آرامبخش های ملایم و در صورت نیاز قرص خواب استفاده کنید. با استفاده از بالش اضافی می توانید بهتر تنفس کرده و راحت تر بخوابید. در یک ماه اول بهتر است بحالت طاق باز بخوابید.
احساسات ناخوشایند در محل بخیه ها
در چند هفته اول بعد از عمل دردهای استخوانی- عضلانی در ناحه جناغ، دنده ها و گردن و مهره های پشت و حتی ناحیه بازوها شایع است. ممکن است کبودی در محل بخیه های قفسه سینه و پاها دیده شود.
درصورتی که تورم و قرمزی در نقطه ای از زخم مشاهده کردید همانند شکل زیر احتمال عفونت زخم وجود دارد و باید سریع اطلاع دهید.
در بعضی بیماران بعد مدتی اسکار یا برامدگی در محل زخم ایجاد میشود که در اصطلاح عامیانه گوشت اضافه گفته میشود.این حالت مربوط به روند بهبود زخم بیمار است و ربطی به شیوه جراحی ندارد.
بسیاری از این اسکارهای جراحی بعد از شش ماه تا یکسال از بین میروند اما در صورت باقی ماندن و اگر برای بیمار ازار دهنده باشد با تزریق امبولهای مخصوص یا روش جراحی آنرا از بین می برند.
یک تورم کوچک در بالای برش قفسه سینه تا چند هفته دیده می شود. احساس بی حسی و کرختی در ناحیه چپ قفسه سینه در بیماران بای پس کاملاً طبیعی است و این بیماران از برخورد لباس با این ناحیه شاکی هستند که این حالت در عرض 3 تا 6 ماه بهبود می یابد و اگر خیلی ناراحت کننده باشد می توان با مصرف داروهای خاصی آنرا کاهش داد. گاهی دردها و بی حسی هایی در ناحیه دست و انگشتان حس می شود. در محل برش یا ممکن است بی حسی در ناحیه قوزک پا داشته باشیم و نیز تورم پا تا مدتی بعد از عمل کاملاً طبیعی است.
احساسات روحی
احساس غم، استرس و افسردگی بعد از عمل شایع است و ممکن است بیماران خیلی زود و بخاطر مسائل جزئی عصبانی شوند که این حالات ممکن است 2 ماه طول بکشد و اگر بعد از این مدت باقی بماند باید با روانپزشک مشاوره شود.
اختلالات گوارشی
بسیاری از بیماران از یبوست بعد از عمل شاکی هستند که این به خاطر عدم تحرک و نیز مصرف کم مایعات است. با افزایش پیاده روی، مصرف مایعات و مصرف رژیم های فیبردار و مصرف سبزیجات می توان این حالت را برطرف کرد و در صورت لزوم با نظر پزشک از داروهای ملین استفاده کرد. سوزش معده و حالت تهوع از مشکلات شایع است که بخاطر ورم معده ناشی از استرس و نیز مصرف داروهای قلبی می باشد. با مصرف داروهای معده و نیز رعایت رژیم غذای برطرف می شود. اسهال بعد از عمل شیوع کمتری دارد و می تواند ناشی از مصرف آنتی بیوتیک ها و یا عفونت های بیمارستانی و گاهاً مسائل عصبی باشد که بخاطر احتمال کم آب شدن بدن باید توجه بیشتری به آن داشت.
خواندن نماز
در سه ماه اول بعد از عمل شما نباید به سجده بروید زیرا فشار زیادی به قفسه سینه وارد می شود و لذا باید مهر را بالا آورده و به پیشانی بزنید و یا از میزهای مخصوص استفاده کنید.
ورزش و پیاده روی
شروع پیاده روی بعد از عمل بدین شکل است.
هفته اول: راه رفتن به صورت مداوم 3 تا 4 بار در روز و هر بار 3 تا 5 دقیقه
هفته دوم: 3 بار در روز هر بار به مدت 10 دقیقه
هفته سوم: 2 بار در روز هر بار به مدت 15 دقیقه
بعد از آن هر روز حداقل 2 بار در روز 20 دقیقه پیاده روی کرده و به تدریج حتی تا یکساعت آنرا افزایش دهید. پیاده روی نباید در هوای خیلی سرد (< -5°) یا خیلی گرم (> 32°c) انجام شود.
سرعت پیاده روی باید به شکلی باشد که فرد قادر به صحبت کردن باشد نه به شکلی که شما را به نفس نفس بیاندازد.
اگر هنگام پیاده روی هر یک از این علایم پیدا شد فوراً پیاده روی را قطع و استراحت کنید: تنگ نفس، ضعف شدید، عرق شدید، حالت تهوع و سرگیجه. اگر با استراحت بر طرف نشد فوراً به پزشک مراجعه کنید.
شما مجاز هستید هنگام پیاده روی مختصر دست ها و بازوهای خود را بالا و پایین ببرید.
یادتان باشد که بین وعده غذایی و پیاده روی حتماً یکساعت فاصله بگذارید.
از تردمیل و سایر وسایل ورزشی بدون هماهنگی پزشک استفاده نکنید.
رانندگی
از وسایل پرخطر مثل دوچرخه، موتورسیکلت، بهتر است حداقل 3 ماه استفاده نکنید. چرا که در صورت عدم تعادل شما قادر به کنترل آن نخواهید بود و ممکن است فشار زیادی به محل برش قفسه سینه وارد نماید.
بعد از یک ماه شما مجاز هستید که برای مسیرهای کوتاه با ماشین رانندگی کنید.
مسافرت
دو هفته بعد از عمل با اجازه پزشک خود می توانید مسافرت با هواپیما و قطار یا اتومبیل داشته باشید. در مسافرت های طولانی با اتومبیل یا قطار برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در پاها بهتر است هر 2 ساعت چند دقیقه توقف کرده و راه بروید.
حمام کردن
طبق عادت همیشگی خود حمام کنید، پوست اطراف زخم ممکن است پوسته پوسته شود و یا قطعات کوچکی از بخیه پیدا شود و بیافتد که کاملاً طبیعی است. مطمئن باشید که بخیه های عمقی در قلب و قفسه سینه شما محکم هستند و تغییراتی که در سطح پوست خود احساس می کنید اثری بر روی آنها ندارد.
استفاده از دوش بجای وان راحت تر است و با استفاده از یک چهارپایه زیر دوش بنشینید. حین استفاده درب حمام را از داخل قفل نکنید و حتماً یک نفر از اعضای خانواده شما را همراهی کند.
بازگشت به کار
اکثر بیماران می توانند بعد از 2 تا 3 ماه به کار خود برگردند. ولی این به نوع کار شما نیز بستگی دارد. می توانید از کارفرمای خود بخواهید که کارهای سبک تری را به شما واگذار کند.
مصرف دارو
– در صورت مصرف آسپرین حتماً آنرا وسط غذا میل کنید.
– اگر هنگام مصرف داروها دچار سردرد، سرگیجه، تاری دید شدید می شوید به پزشک خود اطلاع دهید.
– در صورت مصرف داروهای پروپرانولول، آتنولول، متوپرولول، دیگوکسین حتماً نبض خود را روزانه چک کنید و اگر کمتر از 60 در دقیقه بود حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
– در صورت مصرف داروهای ضد فشار خون در صورتی که فشار خون کمتر از 10 بود از مصرف همان وعده دارو خودداری کنید و مجدداً قبل از مصرف نوبت دیگر دارو فشار خون خود را کنترل کنید.
– از مصرف خودسرانه دارو حتی داروهای گیاهی خودداری کنید.
– هنگام استفاده از قرص نیتروگلیسیرین زیرزبانی در وضعیت نشسته و یا خوابیده قرار گیرید و بعد از چند دقیقه آهسته آهسته بلند شوید.
– داروی دیگوکسین را بهتر است صبح ناشتا و داروی وارفارین را عصر مصرف کنید.
– داروهای ادرار آور مثل فروزوماید، اسپیرونولاکتون و تریامترن اچ را در ابتدای صبح مصرف کنید و اگر روزی 2 بار استفاده می کنید نوبت دوم را ابتدای شب مصرف کنید تا شب راحت بخوابید.
مراقبت هاي مخصوص بيماران دريچه اي
1- افرادی که تحت عمل تعویض یا ترمیم دریچه قرار می گیرند هرگونه عمل جراحی و حتی اعمال دندانپزشکی می تواند باعث عفونت دریچه گردد مگر اینکه از قبل آنتی بیوتیک لازم بصورت پیشگیری مصرف شود.
2- برای مسواک زدن از مسواک نرم استفاده کنید تا لثه شما به خون نیافتد.
3- کسانی که دریچه آنها ترمیم شده یا از دریچه بافتی (حیوانی) استفاده شدهبه مدت 3 ماه و کسانی که دریچه فلزی دارند مادام العمر باید داروی وارفارین استفاده کنند. مصرف این دارو نیاز به آزمایش کنترل #NR.PTدارد که اوایل بعد از عمل هر روز و بعد هر دو تا 3 روز و بعد هر هفته و بعد از اینکه کاملاً تنظیم شد هر یک ماه انجام می شود.
4- اگر نیاز به اعمال جراحی یا دندانپزشکی باشد باید مصرف وارفارین را به اطلاع پزشک مربوطه برسانید تا میزان مصرف آن قبل از این عمل ها طوری تنظیم شود که بعد از عمل دچار خونریزی نشوید.
5- هنگام مصرف وارفارین درصورت وقوع هر یک از علائم زیر با ما تماس بگیرید.
• افزایش کبودی
• سردرد شدید
• خون در ادرار
• درد و تورم شکم
• خون در مدفوع
• سفتی و تورم مفاصل
• سرفه خونی
• خونریزی بیش از حد از بیش
• خونریزی بیش از حد عادت ماهیانه
6- وارفارین را بهتر است هر روز در ساعت مشخصه و ترجیحاً عصر مصرف شود (با معده خالی بهتر جذب می شود)
7- اگر یک روز مصرف وارفارین را فراموش کردید مصرف روز بعد را دو برابر نکنید.
8- مواد غذایی زیر می توانند باعث کاهش مقدار #NR.PT شوند. (احتمال غلیظ شدن زیاد خون) و لذا کمتر مصرف کنید.
اسفناج، جگر، جعفری، کلم بروکلی، کلم سنگ، شلغم، لوبیا، باقلا، پوست خیار، انبه، روغن آفتابگردان و سویا
9- در کسانی که وارفارین مصرف می کنند میزان PT بین 24-18 تایید و میزان #NR بین 5/3-5/2 تنظیم می شود. البته این به نوع دریچه، محل دریچه و نظر پزشک بستگی دارد و حتماً باید توسط پزشک تنظیم شود.
10- مصرف بعضی از داروها ممکن است با اثر وارفارین تداخل داشته باشد خصوصاً داروهای هورمونی مثل قرص ضدبارداری، آنتی بیوتیک ها بعضی مسکن ها، ویتامین K و … لذا درصورت نیاز به مصرف هر دارویدیگر همراه وارفارین پزشک خود را مطلع نمایید.
11- مقدار مصرف وارفارین در اشخاص مختلف متفاوت است لذا هیچ گاه مقدار مصرفی خود را به دیگری توصیه نکنید.
12- از ورزش های سنگین و کارهای خطرناک که احتمال آسیب و خونریزی دارو پرهیز کنید و یادتان باشد که در صورت بریدگی خون شما دیرتر از زمان عادی بند می آید.
13- حاملگی
– خانم ها تا 6 ماه بعد از عمل بایستی پیشگیری از بارداری داشته و اگر اصرار به حاملگی بعد از این زمان دارن حتماً با پزشک معالج مشورت کنند تا داروی جایگزین وارفارین داده شود زیرا وارفارین سبب بروز عوارض در مادر و جنین می شود.
– برای جلوگیری از بارداری بهترین راه در بیماران دریچه ای بستن لوله هاست زیرا استفاده از IND شانس عفونت دریچه را بالا می برد و نیز مصرف قرص ضدبارداری با وارفارین تداخل دارد.
– درصورت بارداری ناخواسته حتماً پزشک را مطلع تا در مورد ادامه یا تعویض داروی شما تصمیم گیری شود.
14- بعضی از بیماران دریچه ای با نظر پزشک قرص دیگوکسین مصرف می کنند. این قرص را ساعت 6 صبح ناشتا مصرف کنید و هر روز نبض خود را یک دقیقه کنترل کنید و اگر کمتر از 60 بود و در صورتی که حالت تهوع، استفراغ و ضعف و بی حالی شدید داشتید پزشک خود را مطلع نمایید.
15- کسانی که قرص آهن یا فروسولفات مصرف می کنند ممکن است مدفوعشان سیاه رنگ شود که نشانه خونریزی داخلی نیست.
16- دریچه های مصنوعی فلزی صدادار هستند و اوایل بعد از عمل برای بیمار و حتی مشخصی که کنار بیمار می خوابد آزاردهنده است ولی این این صدا به تدریج کم می شود و فرد نیز به آن عادت می کند.
