عمل تعویض دریچه قلب یک جراحی حیاتی برای بیماران مبتلا به اختلالات دریچهای است. پس از این عمل، بیماران نیازمند مراقبتهای خاصی هستند، بهویژه در اقدامات دندانپزشکی که ممکن است خطر عفونت یا خونریزی را افزایش دهد. این مقاله به بررسی الزامات، اقدامات پیشگیرانه، و پروتکلهای ضروری برای انجام ایمن اعمال دندانپزشکی در این بیماران میپردازد.

—

اهمیت پیشگیری از عفونت**
بیماران با دریچههای مصنوعی قلب در معرض خطر بالای اندوکاردیت عفونی (التهاب لایه داخلی قلب) هستند. باکتریهای موجود در دهان طی اقدامات دندانپزشکی ممکن است وارد جریان خون شده و به دریچههای مصنوعی برسند. برای پیشگیری از این عارضه، **مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی** یک ساعت قبل از اقدامات دندانپزشکی ضروری است .
– **داروی استاندارد**: آموکسیسیلین با دوز ۲ گرم (۴ قرص ۵۰۰ میلیگرمی) یک ساعت قبل از عمل توصیه میشود. در صورت حساسیت به پنیسیلین، کلیندامایسین جایگزین میگردد .
– **موارد نیازمند آنتیبیوتیک**: کشیدن دندان، جراحی لثه، ایمپلنت، و هر عملی که باعث خونریزی میشود. اما برای ترمیم ساده یا جرمگیری غیرتهاجمی معمولاً نیازی نیست .

—
۲. **مدیریت داروهای رقیقکننده خون**
بیماران پس از تعویض دریچه مکانیکی، داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین و آسپرین مصرف میکنند. این داروها خطر خونریزی حین دندانپزشکی را افزایش میدهند:
– **وارفارین**: قطع خودسرانه این دارو خطر لخته شدن خون روی دریچه را دارد. دندانپزشک باید با هماهنگی متخصص قلب، در صورت نیاز به جراحیهای تهاجمی (مانند کشیدن دندان)، زمان قطع یا تنظیم دوز دارو را تعیین کند .
– **اقدامات کنترل خونریزی**: استفاده از عوامل هموستاتیک (مثل ژل ترانگزامیک اسید)، فشار موضعی، و بخیه برای کاهش خونریزی ضروری است .

—

۳. **اقدامات دندانپزشکی ایمن**
– **شرایط اورژانسی**: در صورت نیاز فوری به درمان (مانند آبسه دندان)، هماهنگی فوری با متخصص قلب و استفاده از آنتیبیوتیک پروفیلاکسی الزامی است .
– **کنترل استرس**: محیط دندانپزشکی باید آرام باشد تا از افزایش فشار خون و تپش قلب جلوگیری شود. استفاده از داروهای ضداضطراب در بیماران مبتلا به آریتمی توصیه میگردد .
– **تجهیزات لازم**: کلینیکهای دندانپزشکی باید مجهز به دستگاه اندازهگیری فشار خون، اکسیژن، و نیتروگلیسیرین باشند .

—

۴. **هماهنگی بین دندانپزشک و متخصص قلب**
– **ارتباط پیش از درمان**: دندانپزشک باید از سابقه بیماری قلبی، نوع دریچه (مکانیکی یا بیولوژیک)، و داروهای مصرفی بیمار مطلع شود. ارائه نامه از متخصص قلب برای تنظیم پروتکل درمانی ضروری است .
– **تعویق درمان**: در مواردی مانند سکته قلبی اخیر (کمتر از ۶ ماه) یا فشار خون کنترلنشده، انجام اقدامات غیراورژانسی تا بهبود وضعیت بیمار به تعویق میافتد .

—

۵. **مراقبتهای پس از عمل دندانپزشکی**
– **پایش عفونت**: بیماران باید علائمی مانند تب، لرز، یا تنگی نفس را جدی گرفته و سریعاً به پزشک مراجعه کنند.
– **ادامه داروها**: مصرف منظم وارفارین و آسپرین پس از درمان، مگر با دستور متخصص قلب، باید ادامه یابد .

—

نتیجهگیری
اعمال دندانپزشکی در بیماران با دریچه مصنوعی قلب نیازمند برنامهریزی دقیق، هماهنگی بین تیم پزشکی، و رعایت پروتکلهای پیشگیری از عفونت و خونریزی است. مصرف آنتیبیوتیک پروفیلاکسی، مدیریت داروهای رقیقکننده خون، و انتخاب کلینیکهای مجهز از جمله اقدامات کلیدی برای کاهش عوارض هستند. بیماران باید پیش از هر اقدام دندانپزشکی، دندانپزشک را از سابقه قلبی خود مطلع سازند و از خوددرمانی پرهیز کنند.